Szczygieł (Carduelis carduelis)- opis gatunku

Chiara

Przenoszę obszerny artykuł o szczygle, który wcześniej błędnie zamieściłam w innym dziale.

Chiara

Szczygieł (Carduelis carduelis)

Systematyka:
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ptaki
Podgromada Neornithes
Nadrząd neognatyczne
Rząd wróblowe
Podrząd śpiewające
Rodzina łuszczaki
Podrodzina łuskacze
Rodzaj Carduelis
Gatunek szczygieł
Nazwa systematyczna Carduelis carduelis (Linnaeus, 1758)

Występuje w dwóch podgatunkach: Carduelis carduelis carduelis i Carduelis carduelis caniceps.

Zasięg występowania:
Zamieszkuje Europę od atlantyckich wysp i zachodniej Europy (poza Skandynawią) do środkowej Azji na wschodzie oraz większość Azji Mniejszej i Afryki północnej. Częściowo osiadły, a w niektórych regionach wędrowny. Jedynie populacje z północnej Europy i Azji odlatują w kierunku południowo-zachodnim nad Morzem Śródziemnym i do zachodniej Europy. Dołączają tam do lokalnych, osiadłych szczygłów. Wiosną, podobnie jak osobniki koczujące, powracają na tereny lęgowe. Wyróżnia się 12 podgatunków.

Zasięg występowania szczygła:

wd. książki Ludwika Tomiałojcia i Tadeusza Stewarczyka "Awifauna Polski";
Występowanie w Polsce: Wg skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego ''średnio liczny'' oznacza zagęszczenie 10–100 par na 100 km. Regularnie zimuje w Polsce.

== Biotop ==
Wszelkie zadrzewienia typu parkowego. Lęgnie się na obrzeżach lasów liściastych i mieszanych, często sady, polany, aleje, kępy drzew, nadrzeczne łęgi i ogrody. Najchętniej zasiedla tereny uprawne, gdzie pola i sady przeplatają się z widnymi lasami. Unikają zwartych kompleksami leśnymi. Poza sezonem lęgowym żerują jednak na terenach otwartych, gdzie mogą znaleźć rośliny produkujące nasiona. W czasie lęgów trzymają się przeważnie koron drzew.

Charakterystyka:Należą do najładniej i najjaskrawiej upierzonych europejskich ptaków. Obie płci są podobnej wielkości. Najbardziej charakterystyczną cechą jest karminowoczerwona "twarz" (maska), kontrastująca z czarnym wierzchem głowy i pręgą za uszami (zausznicami) oraz z białymi policzkami. Upierzenie na grzbiecie kasztanowobrązowe, boki głowy (policzki), podgardle, pierś biała z niewyraźną brązową przepaską, brzuch i kuper białe. Rozwidlony ogon czarny, skrzydła również czarne z szeroką żółtą pręgą. Szczygły mają żółtobiałe dzioby, ciemniejsze na końcach. Tęczówki oczu, podobnie jak nogi, są brązowe. Młode ptaki brązowoszare z ciemniejszymi, nieregularnymi podłużnymi prążkami, jedynie skrzydła podobnie jak u dorosłych czarne z żółtym pasem. Nie występuje też u nich charakterystyczny rysunek na głowie, choć widać już kombinację żółto-czarno-białej barwy na skrzydłach. Pod względem rozmiaru jest mniejszy od [[Wróbel zwyczajny|wróbla]] i ma rozwidlony ogon.

Różnica między płciami w ubarwieniu jest trudna do zauważenia w terenie. U samca czerwona maska nad okiem dotyka i czasami przekracza oko pod skrzydłem czarne ubarwienie. U samicy maska kończy się w połowie głowy i jest koloru ciemnopomarańczowego, głowa jest bardziej okrągła niż u samca, a pod skrzydłem kolor jest brunatny do szaro-zielonego. Pewne określenie płci zapewnia jednak obserwacja ptaka trzymanego w ręku.

samica szczygła

samiec szczygła

W czasie lotu szczygły od innych gatunków ptaków łatwo rozpoznać po ubarwieniu skrzydeł, głowy i ogona. Ze względu na ubarwienie, ruchliwość i śpiew szczygły chętnie hodowano się w klatkach, ale obecnie w większości krajów są pod ochroną.

Nie jest to ptak bardzo płochliwy. Często można go zobaczyć jak przelatuje z miejsca na miejsce, zatrzymując się na różnych drzewach, krzewach i roślinach zielnych. Szczygieł lata szybko i falistym torem.
=== Wymiary średnie ===
* Długość ciała ok. 12 cm
* Rozpiętość skrzydeł ok. 23 cm
* Masa ciała ok. 16 g
=== Głos ===
Samiec śpiewa świergotliwie na wzniesionych stanowiskach dość przyjemną dla ludzkiego ucha melodię - miękkie, kilkakrotnie powtarzane wabiące tony, które przeplatają trele i świergot. Jednocześnie zwykle wykonuje żwawe ruchy całym ciałem. W powietrzu ptaki przywołują się charakterystycznym wabieniem "didlit szczyglik szczygelit" lub "cit wit", którego nie można pomylić z żadnym innym gatunkiem

Cechy gatunku:Należą do najładniej i najjaskrawiej upierzonych europejskich ptaków. Obie płci są podobnej wielkości. Najbardziej charakterystyczną cechą jest karminowoczerwona "twarz" (maska), kontrastująca z czarnym wierzchem głowy i pręgą za uszami (zausznicami) oraz z białymi policzkami. Upierzenie na grzbiecie kasztanowobrązowe, boki głowy (policzki), podgardle, pierś biała z niewyraźną brązową przepaską, brzuch i kuper białe. Rozwidlony ogon czarny, skrzydła również czarne z szeroką żółtą pręgą. Szczygły mają żółtobiałe dzioby, ciemniejsze na końcach. Tęczówki oczu, podobnie jak nogi, są brązowe. Młode ptaki brązowoszare z ciemniejszymi, nieregularnymi podłużnymi prążkami, jedynie skrzydła podobnie jak u dorosłych czarne z żółtym pasem. Nie występuje też u nich charakterystyczny rysunek na głowie, choć widać już kombinację żółto-czarno-białej barwy na skrzydłach. Pod względem rozmiaru jest mniejszy od wróbla i ma rozwidlony ogon.

Różnica między płciami w ubarwieniu jest trudna do zauważenia w terenie. U samca czerwona maska nad okiem dotyka i czasami przekracza oko pod skrzydłem czarne ubarwienie. U samicy maska kończy się w połowie głowy i jest koloru ciemnopomarańczowego, głowa jest bardziej okrągła niż u samca, a pod skrzydłem kolor jest brunatny do szaro-zielonego. Pewne określenie płci zapewnia jednak obserwacja ptaka trzymanego w ręku.

W czasie lotu szczygły od innych gatunków ptaków łatwo rozpoznać po ubarwieniu skrzydeł, głowy i ogona. Ze względu na ubarwienie, ruchliwość i śpiew szczygły chętnie hodowano się w klatkach, ale obecnie w większości krajów są pod ochroną.

Nie jest to ptak bardzo płochliwy. Często można go zobaczyć jak przelatuje z miejsca na miejsce, zatrzymując się na różnych drzewach, krzewach i roślinach zielnych. Szczygieł lata szybko i falistym torem.

Okres lęgowy:
Na końcu długiej, bocznej gałęzi drzewa liściastego daleko od pnia lub w gęstwinie, wyjątkowo [[sosna|sosny]], na wysokości od 3 do 6 m. Jest misternie uwite z gałązek, traw, mchu, korzonków spojonych pajęczynami i wysłane puchem oraz włosiem. Ptaki dobrze je ukrywają i mają kształt grubościennej czarki. Tworzone pary są monogamiczne.
=== Jaja ===
2-3 lęgi od połowy kwietnia do początków lipca. Składa 4-6 różnobiegunowych niebieskawych jaj, o wyraźnie zaostrzonym wąskim biegunie, o średnich wymiarach 17x13 mm. Występuje na nich brązowawe nakrapianie, liczniejsze na tępym końcu.
=== Wysiadywanie ===
Tylko samica wysiaduje jaja przez okres 13–14 dni. W tym czasie samiec ją karmi. Pisklęta, rzekome gniazdowniki, wylatują z gniazda po 13–15 dniach karmienia.

Pożywienie:Głównie nasiona chwastów, ale również wiosną i latem drobne owady (szczególnie [mszyce, drobne chrząszcze, gąsienice i Muchówki dwuskrzydłe) i nasiona drzew. Zaobserwowano, że zjada nasiona przynajmniej 152 gatunków roślin, a wiosną również pąki drzew.
W atlasach i przewodnikach szczygły przedstawia się najczęściej na oście lub łopianie, ponieważ ich ulubionym i podstawowym pokarmem są ich dojrzałe nasiona. Sama nazwa łacińska wywodzi się od ''carduus'', co oznacza oset. Żywi się jednak również drobonasiennymi chwastami takimi jak u Mniszek i cykoria.
Przeważnie je prosto z rośliny. Zawisa przy tym na niej w akrobatycznych pozach. Ciekawym aspektem jest specjalizacja pokarmowa u obu płci. Samiec ma trochę dłuższy dziób i dlatego wybiera nasiona, które położone są głębiej koszyczkach ostu. Natomiast samica zadowala się zwykle nasionami rosnącymi na jego powierzchni. Dzięki temu partnerzy, ale i osobniki różnych płci nie będące związane ze sobą, nie konkurują wzajemnie o pokarm. Od jesieni i zimą szczygły można zobaczyć w trakcie koczowania na ugorach, odłogach, terenach przeznaczonych pod zabudowę, na obszarach porośniętych roślinnością ruderalną lub na niezaoranych polach (zwłaszcza pojawiają się tam gdzie rośnie oset i łopian). Pokarmu poszukują wtedy skupione w stadach z innymi ziarnojadami. Gdy w danym miejscu zabraknie pokarmu przenoszą się gdzie indziej, choć nie mają wybranego kierunku przenosin.

== Ochrona ==
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną ). Ze względu jednak na liczność krajowych populacji nie wykonuje się wobec tego ptaka specjalnych zabiegów ochronnych.

Bibliografia:
1. Pavel Vasak: Ptaki leśne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-28-X.
2. Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: MUZA, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.

źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

tatanka

[link widoczny dla zalogowanych] tu można sobie oglądać, poczytać o szczygiełkach Cool

Chiara

Ja mam takie pytanie- jak można udowodnić, że szczygieł jest z hodowli domowej, nie z odłowu? (Prawo zabrania przetrzymywania szczygłów dzikich, lub ich potomstwa, do 2-go pokolenia włącznie).

Consort

Jedynym dowodem jest stała obrączka. Inaczej nie udowodnisz.

Chiara

Tak, ale prawo mówi o "Hodowli do 2-óch pokoleń wstecz" Confused

. To "trochę" nieprecyzyjne, bo ptakom nikt rodowodów nie wyrabia, a tylko w ten sposób można by udowodnić, że szczygieł lub jego mieszaniec- bo jeżeli mowa o potomstwie, to chyba dotyczy też basztardów- jest od trzech pokoleń hodowany w warunkach domowych. Wiem że można by tu polemizować, zależy to od szeregu okoliczności- włącznie z dobrym humorem osoby która przeprowadza taką kontrolę- po prostu to prawo jest strasznie nieprecyzyjne... (Miałoby sens jedynie wtedy, gdyby ptaki tak jak np. psy- a ostatnio nawet myszy i świnki- miały rodowody do 3-ech pokoleń wstecz).

kuba

Ptaki mają rodowody, nie wszystkie oczywiście, ale mają. Na szczygła jest chyba obowiązek posiadania rodowodu.

Chiara

Chiara

http://www.youtube.com/watch?v=Ju3W1KOEB-I